Jaarverslag 2021

Het Princessehof sloot dit jaar driemaal zijn deuren wegens COVID-19: van 13 maart tot en met 1 juni, van 4 tot en met 18 november en opnieuw per 15 december. De nationale financiële steun maakte het mogelijk de continuïteit van het museum te waarborgen en kunstenaars en zzp-ers opdrachten te kunnen blijven geven. Na de heropening op 1 juni trok het museum ongeveer de helft minder bezoekers dan gebruikelijk. In totaal ontving het museum 19.584 mensen.

Collectie

Met de verhuizing van de collectie naar het duurzame Kolleksjesintrum Fryslân is in 2021 een mijlpaal bereikt. Niet alleen zijn de omstandigheden voor de objecten hiermee veel beter, medewerkers hebben ook een grote slag kunnen slaan in de registratie en de online zichtbaarheid van de objecten. Voor de organisatie heeft dit als extra voordeel dat de collecties van het Fries Museum en Keramiekmuseum Princessehof nu op één plek samen kunnen worden beheerd. In het museum zelf waren dit jaar bijna 2.200 voorwerpen te zien, waarvan 2.000 uit de eigen collectie. Het museum heeft ook veel werken uitgeleend. Dankzij de steun van Vrienden, partners en sponsors kan het museum zijn collectie uitbreiden en bijzondere publieksprogramma’s ontwikkelen. Dankzij Club Céramique en het Van Asperen-Van der Linden Fonds, een Fonds op Naam van het Princessehof kon het museum Translated Vase van Yee Sookyung (1963) aankopen. Scherven van kapot gegooide werken van hedendaagse keramiekmeesters zijn aan elkaar gelijmd met goudlak volgens de Japanse kintsugi-methode. In december ging het museum op Vriendentour om de partners persoonlijk te bedanken voor hun steun. Het Mondriaanfonds gaf in de toekenning van een aanvraag aan positief te zijn over het collectiebeleid van het museum en de relatie tussen de aankopen en de bestaande collectie. Het fonds schreef onder meer dat het museum een voor Collectie Nederland belangrijke collectie keramiek heeft en waardeert de aanscherping die het museum heeft gedaan om urgente en maatschappelijke thematiek meer zichtbaar en voelbaar te maken. Tanya Rumpff nam dit jaar afscheid als conservator moderne en actuele keramiek. Een selectie van de werken die zij de afgelopen zes jaar heeft verworven werden gepresenteerd in de expositie Huid & Haar: aanwinsten hedendaagse keramiek 2015 – 2021. Wendy Gers is per november aangesteld als Rumpff’s opvolger. Met Gers is het Princessehof een internationaal georiënteerde conservator rijker. Met haar ervaring bij musea in Zuid-Afrika en Spanje en keramiekbiënnales in China, Israel, Taiwan, Frankrijk en België kan het museum zijn groeiende rol als nationaal spraakmakende plek voor hedendaagse keramiek versterken. Karin Gaillard nam ook afscheid, na bijna 19 jaar als conservator Europese keramiek in het Princessehof. Haar laatste project, een kookboek waarbij gerechten van internationale topchefs zijn gefotografeerd op stukken uit de collectie van het Princessehof, wordt in het najaar van 2022 gepubliceerd. Laura Smeets volgt haar op en presenteert volgend jaar haar eerste grote tentoonstelling over feesttradities.

Onderwijs

Prinses Marijke ging tijdens de sluiting op bezoek bij leerlingen van groep 1 en 2 in Leeuwarden, met filmpjes en leuke opdrachten. De kleuters waren speciaal voor haar komst prachtig verkleed. Leerlingen van het voortgezet onderwijs konden met behulp van een museum-op-school variant alsnog meedoen aan de ontwerpwedstrijd rond Human After All. Het werk van de winnaars was van 2 augustus t/m 6 september te zien in de speciale onderwijsexpositieruimte. Voor de ontwerpwedstrijd bij Korea ontving het museum al een aantal klassen in het museum, maar is ook een museum-op-schoolvariant getest. Een aantal leden van de klankbordgroep zijn straks onderdeel van de jury van de ontwerpwedstrijd. Het Princessehof heeft een structurele samenwerking met een aantal opleidingen van ROC Friesland College. Modestudenten maakten dit jaar een ontwerp voor een rok en een top, geïnspireerd door de decoratie en vormen van objecten uit de vaste collectie. De bodem van de voormalige Middelsee leverde klei aan Creatief Vakman-student Eva Dijkstra, die ze tijdens haar stage bij Lies Keramiek na veel experimenten omzette tot een kleine collectie gebruiksvoorwerpen. Van 5 juni t/m 1 augustus presenteerde ze zowel het onderzoek als de eindproducten die ze maakte met behulp van een 3D-printer in het museum. Met haar werk was ze genomineerd voor LC Award 2021.

Maria Louise

Tijdens het Nassaujaar 2021 was een glansrol weggelegd voor Maria Louise van Hessen-Kassel, prinses van Oranje-Nassau (1688-1765) en voorouder van onze huidige koning. Deze zomer was er elke donderdag-, vrijdag- en zaterdagavond een son-et-lumière in de tuin van het museum te zien, gemaakt door regisseur Jos van Kan en videokunstenaar Frouke ten Velden. Maria Louise was here was een meeslepende en poëtische show met videoprojecties, begeleid door speciaal gecomponeerde muziek door Max Knigge, ingespeeld door het NNO en een sprookjesachtig uitgelichte tuin. Actrice Ariane Schluter, tweevoudig winnares van de prestigieuze Theo d'Or toneelprijs (2003, 2004), vertolkte Maria Louise. Voorafgaand aan de videoprojecties brachten muzikanten, dansers, woordkunstenaars of experts op geheel eigen wijze een ode aan de prinses. De show was volledig uitverkocht en wordt wegens succes volgend jaar herhaald. Een bezoeker schreef na afloop: ‘Heel mooi gedaan, de beelden waren heel goed te zien, goede muziek, prachtige locatie natuurlijk, super idee om op deze manier het museum in de spotlights te zetten.’ Op de gevel van Brasserie Maria Louise op de hoek van het Oldehoofsterkerkhof werd een tegeltableau geplaatst, ontworpen door Michaël Snitker en geproduceerd door Koninklijke Tichelaar. Een bijzonder Meissenservies, dat heeft toebehoord aan Maria Louise, is bovendien toegevoegd aan de vaste Maria Louisezaal in het Princessehof. Het museum heeft de voorwerpen, met originele bewaarkoffer, in bruikleen gekregen van de Koninklijke Verzamelingen in Den Haag.

Activiteiten

Kinderen die met hun families naar het museum kwamen, volgden bijvoorbeeld een familiespoor bij de tentoonstellingen Human After All of KOREA. In de schoolvakanties werd extra uitgepakt met verschillende kinderworkshops en de jaarlijkse Prinsen- en Princessedag was weer helemaal uitverkocht. Ook voor uiteenlopende groepen volwassenen organiseerde het museum innovatieve activiteiten. De workshops Kimchipotten en Kimchi maken waren uitverkocht. In de Maand van de Geschiedenis gaven conservatoren Eline van den Berg en Laura Smeets een college over de achtergronden van verschillende makers van keramiek. In de zomermaanden konden bezoekers weer creatief aan de slag tijdens Tekenen in de Tuin.

Over de bezoeker

Na de heropening op 1 juni trok het museum ongeveer de helft minder bezoekers dan gebruikelijk. Bezoekers kwamen vaker uit de eigen provincie en er was veel herhaalbezoek. Dankzij een beperkt aantal tickets per half uur, online kaartverkoop, looproutes en hygiënemaatregelen gaven alle bezoekers aan zich veilig te voelen in het museum. 

Het aantal groeps- en activiteitenbezoeken lag door de maatregelen een stuk lager dan in 2019. In verhouding bezochten meer kinderen en jongeren het museum, doordat onderwijsbezoeken veelal gewoon door konden gaan.