Princessehof weet nieuwe bezoekers te raken in coronajaar 2021

De huidige tentoonstelling KOREA wist nieuwe bezoekersgroepen naar Keramiekmuseum Princessehof in Leeuwarden te trekken. Bij het maken van de expositie was een klankbordgroep betrokken en onder de bezoekers zijn veel mensen met een persoonlijke band met Korea. Het museum versterkte verder het verhaal van oud-bewoonster Maria Louise, stammoeder van het koningshuis. Met het tegeltableau, de bruikleen van haar servies van het Koninklijk Huis en het theatrale zomerspektakel in de museumtuin vergrootte het museum de aantrekkingskracht voor stadsbewoners én toeristen. De coronasteun van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap maakte het mogelijk om ondanks de sluitingen toch vele bezoekers te inspireren en verbinden.

Princessehof opende poort naar Korea

Op 15 oktober werd KOREA. Poort naar een rijk verleden officieel geopend door onder anderen de ambassadeur van Zuid-Korea Mr. Yeondoo Jeong en Guus Hiddink, voormalig bondscoach Nationaal elftal Zuid-Korea. Voor de totstandkoming van deze expositie werkte het museum met een klankbordgroep bestaande uit Nederlandse Koreanen en Korea-specialisten. Jörgen Tjon a Fong, bekend van de podcast Museum in de Maak en betrokken bij tentoonstellingen als Zwart in Rembrandts tijd en de slavernijtentoonstelling in het Rijksmuseum, werd als moderator aangetrokken. De tentoonstelling trekt opvallend veel bezoekers met een persoonlijke band met Korea. Een bezoeker schreef: ‘Ik heb twee kinderen afkomstig uit Korea. Ik vond de tentoonstelling erg boeiend en prachtig ingericht en precies omvangrijk genoeg om alles te kunnen bekijken en de toelichtingen te lezen.’ Voor het maken van de tentoonstelling werkte het Princessehof nauw samen met de Koreaanse ambassade en het National Museum of Korea. Zij maken een virtuele tour van de tentoonstelling, zodat deze ook in Korea te bezoeken is.

Maria Louise van Hessen-Kassel

Tijdens het Nassaujaar 2021 was een glansrol weggelegd voor Maria Louise van Hessen-Kassel, prinses van Oranje-Nassau (1688-1765) en voorouder van onze huidige koning. Deze zomer was er elke donderdag-, vrijdag- en zaterdagavond een son-et-lumière in de tuin van het museum te zien, gemaakt door regisseur Jos van Kan en videokunstenaar Frouke ten Velden. Maria Louise was here was een meeslepende en poëtische show met videoprojecties, begeleid door speciaal gecomponeerde muziek door Max Knigge, ingespeeld door het NNO en een sprookjesachtig uitgelichte tuin. Actrice Ariane Schluter, tweevoudig winnares van de prestigieuze Theo d'Or toneelprijs (2003, 2004), vertolkte Maria Louise. Voorafgaand aan de videoprojecties brachten muzikanten, dansers, woordkunstenaars of experts op geheel eigen wijze een ode aan de prinses. De show was volledig uitverkocht en wordt wegens succes volgend jaar herhaald. Een bezoeker schreef na afloop: ‘Heel mooi gedaan, de beelden waren heel goed te zien, goede muziek, prachtige locatie natuurlijk, super idee om op deze manier het museum in de spotlights te zetten.’ Op de gevel van Brasserie Maria Louise op de hoek van het Oldehoofsterkerkhof werd een tegeltableau geplaatst, ontworpen door Michaël Snitker en geproduceerd door Koninklijke Tichelaar. Een bijzonder Meissenservies, dat heeft toebehoord aan Maria Louise, is bovendien toegevoegd aan de vaste Maria Louisezaal in het Princessehof. Het museum heeft de voorwerpen, met originele bewaarkoffer, in bruikleen gekregen van de Koninklijke Verzamelingen in Den Haag.

Hedendaagse kunst

Koen Theys (Brussel, 1963), Kim Habers (Ommen, 1979) en Meekyoung Shin (Zuid-Korea, 1967) gingen dit jaar aan de slag in Sundaymorning@ekwc in Oisterwijk en presenteerden het resultaat in het Princessehof. Er waren ook solotentoonstellingen van Yoon Seok-hyeon (Zuid-Korea, 1992) en Morten Løbner Espersen (Aalborg, 1965) te zien.

Inclusieve activiteiten en onderwijsprogramma’s

Tot aan de heropening op 5 juni bereikte het museum online een breed publiek met collectieverhalen, podcasts en video’s. In korte tijd verdubbelde het aantal volgers op Instagram. In de voorjaarsvakantie konden gezinnen het Princessehof in huis halen met een gratis knutselpakket en een online workshop maskers maken, geïnspireerd op de tentoonstelling Human After All. Prinses Marijke ging tijdens de sluiting op bezoek bij leerlingen van groep 1 en 2 in Leeuwarden, met filmpjes en leuke opdrachten. De kleuters waren speciaal voor haar komst prachtig verkleed. Leerlingen van het voortgezet onderwijs konden met behulp van een museum-op-school variant alsnog meedoen aan de ontwerpwedstrijd rond Human After All. Het werk van de winnaars was van 2 augustus t/m 6 september te zien in de speciale onderwijsexpositieruimte. Voor de ontwerpwedstrijd bij Korea ontving het museum al een aantal klassen in het museum, maar is ook een museum-op-schoolvariant getest. Een aantal leden van de klankbordgroep zijn straks onderdeel van de jury van de ontwerpwedstrijd. Het Princessehof heeft een structurele samenwerking met een aantal opleidingen van ROC Friesland College. Modestudenten maakten dit jaar een ontwerp voor een rok en een top, geïnspireerd door de decoratie en vormen van objecten uit de vaste collectie. De bodem van de voormalige Middelsee leverde klei aan Creatief Vakman-student Eva Dijkstra, die ze tijdens haar stage bij Lies Keramiek na veel experimenten omzette tot een kleine collectie gebruiksvoorwerpen. Van 5 juni t/m 1 augustus presenteerde ze zowel het onderzoek als de eindproducten die ze maakte met behulp van een 3D-printer in het museum. Met haar werk was ze genomineerd voor LC Award 2021. Kinderen die met hun families naar het museum kwamen, volgden bijvoorbeeld een familiespoor bij de tentoonstellingen Human After All of KOREA. In de schoolvakanties werd extra uitgepakt met verschillende kinderworkshops en de jaarlijkse Prinsen- en Princessedag was weer helemaal uitverkocht. Ook voor uiteenlopende groepen volwassenen organiseerde het museum innovatieve activiteiten. Voor de KOREA. Poort naar een rijk verleden maakte NPO Radio 1-presentator en podcastmaker Mischa Blok een podcast. De workshops Kimchipotten en Kimchi maken waren uitverkocht. In de Maand van de Geschiedenis gaven conservatoren Eline van den Berg en Laura Smeets een college over de achtergronden van verschillende makers van keramiek. In de zomermaanden konden bezoekers weer creatief aan de slag tijdens Tekenen in de Tuin.

Economische impact

Van de in totaal bijna 20.000 bezoekers, kwamen dit jaar toch nog 14.000 bezoekers speciaal voor het museum naar Leeuwarden. Zij gaven gezamenlijk 1,7 miljoen euro uit aan winkelen, eten en drinken en overnachten. 4.000 mensen bleven bovendien een of meerdere nachten slapen. Het Princessehof zorgde zo voor zo’n 6.000 overnachtingen in de regio. Er werden 275 artikelen over het Princessehof geplaatst, met een advertentiewaarde van 1 miljoen euro. Hiermee kreeg ook Leeuwarden weer veel nationale aandacht.

Collectie

Met de verhuizing van de collectie naar het duurzame Kolleksjesintrum Fryslân is in 2021 een mijlpaal bereikt. Niet alleen zijn de omstandigheden voor de objecten hiermee veel beter, medewerkers hebben ook een grote slag kunnen slaan in de registratie en de online zichtbaarheid van de objecten. Voor de organisatie heeft dit als extra voordeel dat de collecties van het Fries Museum en Keramiekmuseum Princessehof nu op één plek samen kunnen worden beheerd. In het museum zelf waren dit jaar bijna 2.200 voorwerpen te zien, waarvan 2.000 uit de eigen collectie. Het museum heeft ook veel werken uitgeleend. Dankzij de steun van Vrienden, partners en sponsors kan het museum zijn collectie uitbreiden en bijzondere publieksprogramma’s ontwikkelen. Dankzij Club Céramique en het Van Asperen-Van der Linden Fonds, een Fonds op Naam van het Princessehof kon het museum Translated Vase van Yee Sookyung (1963) aankopen. Scherven van kapot gegooide werken van hedendaagse keramiekmeesters zijn aan elkaar gelijmd met goudlak volgens de Japanse kintsugi-methode. In december ging het museum op Vriendentour om de partners persoonlijk te bedanken voor hun steun. Het Mondriaanfonds gaf in de toekenning van een aanvraag aan positief te zijn over het collectiebeleid van het museum en de relatie tussen de aankopen en de bestaande collectie. Het fonds schreef onder meer dat het museum een voor Collectie Nederland belangrijke collectie keramiek heeft en waardeert de aanscherping die het museum heeft gedaan om urgente en maatschappelijke thematiek meer zichtbaar en voelbaar te maken. Tanya Rumpff nam dit jaar afscheid als conservator moderne en actuele keramiek. Een selectie van de werken die zij de afgelopen zes jaar heeft verworven werden gepresenteerd in de expositie Huid & Haar: aanwinsten hedendaagse keramiek 2015 – 2021. Wendy Gers is per november aangesteld als Rumpff’s opvolger. Met Gers is het Princessehof een internationaal georiënteerde conservator rijker. Met haar ervaring bij musea in Zuid-Afrika en Spanje en keramiekbiënnales in China, Israel, Taiwan, Frankrijk en België kan het museum zijn groeiende rol als nationaal spraakmakende plek voor hedendaagse keramiek versterken. Karin Gaillard nam ook afscheid, na bijna 19 jaar als conservator Europese keramiek in het Princessehof. Haar laatste project, een kookboek waarbij gerechten van internationale topchefs zijn gefotografeerd op stukken uit de collectie van het Princessehof, wordt in het najaar van 2022 gepubliceerd. Laura Smeets volgt haar op en presenteert volgend jaar haar eerste grote tentoonstelling over feesttradities.

2022

De tentoonstelling over feest, die vanaf oktober 2022 te zien is, laat zien hoe we in Nederland feest vieren met eten en servies. Daarom is het museum op zoek naar de feestverhalen (en alles wat je tijdens het feest op tafel zet) van feestvierders in heel Nederland. Alle verhalen en feesten zijn welkom: van Kerst tot Keti Koti en van een verjaardag tot Suikerfeest.

Keramiekmuseum Princessehof en zijn tentoonstellingen werden dit jaar mede mogelijk gemaakt door het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, Gemeente Leeuwarden, Mondriaan Fonds, Stichting Van Achterbergh-Domhof, Vereniging van Vrienden Keramiekmuseum Princessehof, St. Anthony Gasthuis, Ottema-Kingma Stichting, Korea Foundation, Prins Bernhard Cultuurfonds: P.M. de Klerk Keramiek Fonds, Fonds Angela E., M.A.O. C. Gravin van Bijlandt Stichting, Club Céramique, Het Nieuwe Stads Weeshuis, Boelstra-Olivier Stichting, Herbert Duintjer Fonds, Stichting Ritske Boelema Gasthuis, Boersma Adema Stichting, Wassenbergh-Clarijs-Fontein Stichting, Stichting Cultuur FB Oranjewoud, Prins Bernhard Cultuurfonds Fryslân, Stichting Nassau en Friesland, Van Asperen – van der Linden Fonds, Leeuwarder Ondernemers Fonds, Emmaplein Foundation, Keramiekstichting Smeele van der Meulen.