Van 2 maart tot en met 1 september 2024 presenteert Keramiekmuseum Princessehof de tentoonstelling Porseleinkoorts: het witte goud van Augustus de Sterke en Madame de Pompadour. De roerige ontstaansgeschiedenis van Europees porselein - het witte goud - bestaat uit een concurrentiestrijd vol intriges, spionage en drama. Twee vorstenhuizen ontketenen een rage die in korte tijd de Europese porseleinkunst tot grote hoogte stuwt en zelfs nu nog haar sporen nalaat. Het is een zinderend verhaal over het ontstaan van het Europese porselein, verteld door de twee iconische personen uit deze turbulente tijd.

Ontmoeting
Leerlingen ontmoeten Augustus de Sterke (1670-1733), keurvorst van Saksen, Koning van Polen en oprichter van de Meissen porseleinfabriek in Duitsland, en Madame de Pompadour (1721-1764), maîtresse, cultureel adviseur en vertrouweling van koning Lodewijk XV en beschermvrouwe van de porseleinfabriek Sèvres in Frankrijk. En ze zien de bijzondere en bizarre porseleinen objecten die deze mensen lieten maken, zoals beesten van meer dan een meter hoog, gedecoreerd met goud, zoete pastelkleuren, exuberante schilderingen en opengewerkte kunststukken. Topstukken uit de wereldberoemde porseleincollecties van Dresden en Sèvres reizen speciaal voor deze gelegenheid voor het eerst (en misschien wel voor het laatst) naar Nederland.

Aan de slag
Na het museumbezoek dagen we leerlingen uit verder op onderzoek te gaan en beeldend werk te maken, in aansluiting op wat ze hebben gezien in het museum, in de vorm van een ontwerpwedstrijd. Onze ontwerpwedstrijd vormt de kern van het onderwijsprogramma bij Porseleinkoorts. We dagen leerlingen uit als reactie op de verhalen in de tentoonstelling klassikaal of individueel een beeldende verwerking te maken in de vorm van een installatie of objecten van keramiek, binnen een ontwerpwedstrijd. Hun ontwerpen presenteren we in de vorm pop-up-presentaties in de speciale ruimte voor onderwijspresentaties, in afwisseling met onze ontwerpwedstrijdpresentaties van de tentoonstelling Sustainable Ceramics #1. Ook kunnen klassen als onderdeel van het onderwijsprogramma een (gratis) workshop/gastles in de klas krijgen, verzorgd door een museumdocent.

Gewoon én bijzonder
Hoofddoel van al onze onderwijsprogramma’s is om jongeren bewust te maken van hoe gewoon en tegelijk bijzonder keramiek is. Dagelijks gebruiken we kopjes, borden en schalen van keramiek, en vaak zonder het te beseffen halen we met keramiek de hele wereld in huis. Tentoonstelling en onderwijsprogramma bieden jongeren een verbreding en verdieping van hun blik op de wereld van makers van keramiek, geschiedenis en verbeeldingskracht, met ditmaal porselein in de hoofdrol. Bij het ontwikkelen van het programma betrekken we VO-docenten en -leerlingen, zodat het onderwerp zowel vanuit voor het onderwijs als voor leerlingen relevante perspectieven wordt uitgewerkt.

Onderwijsprogramma

Het programma rondom de ontwerpwedstrijd bestaat uit de volgende onderdelen:

1. museumbezoek*, onder leiding van een museumdocent
2. gastles in de klas, verzorgd door een museumdocent
3. verwerking in de klas: ontwerp uitvoeren, begeleid door de eigen docent

*een museumbezoek kan uiteraard ook los geboekt worden door klassen die niet meedoen aan de ontwerpwedstrijd

Keuze uit verschillende ontwerp-uitdagingen

In het onderwijsprogramma bieden we leerlingen verschillende uitdagingen aan waar ze hun eigen keuze uit kunnen maken, uitmondend in concrete uitdagingen voor een ontwerpwedstrijd. Voor alle categorieën geldt: geïnspireerd door de tentoonstelling Porseleinkoorts. Met een aantal proefscholen is gewerkt aan de uitwerking van die concrete uitdagingen. Dit zijn ze:

1. 2D ontwerp: tableau of bord – maak een ontwerp op papier voor een keramisch tegeltableau of bord
2. 3D keramiek– maak een keramisch object of gebruik bestaande keramische voorwerpen die je upcyclet

Presentatie

Uit alle inzendingen worden door een jury van experts winnaars gekozen. Het werk van de winnaars wordt onderdeel van de tentoonstelling Porseleinkoorts, in de speciale presentatieruimte van de ontwerpwedstrijd. In één rondes (voorjaar 2024) kunnen scholen meedoen. We hopen op veel inzendingen, zodat zoveel mogelijk ontwerpen van leerlingen kans hebben op een ereplekje in het museum. UIteraard is er een feestelijke onthulling voor de winnaars, maar ook voor hun klasgenoten, vrienden en familie. Wij voorzien de docent van de winnaars te zijner tijd van alle informatie hierover. 

Winnaars van de categorie 2D brengen voorafgaand aan de onthulling een bezoek aan Dijkstra Friese Kleiwarenfabriek in Sneek, waar hun winnende ontwerpen worden uitgevoerd in samenspraak met de schilders van dit bedrijf. Het proces van idee/ontwerp tot eindproduct wordt zo tastbaar gemaakt. De planning hiervan stemmen we te zijner tijd met de docent af.

Scholen die beschikken over een keramiekoven stimuleren we hun 3D-ontwerp volledig uit te voeren.

Planning

In het schooljaar 2023-2024 is er één ontwerpronde bij deze tentoonstelling:

De onthulling van alle winnaars van deze ronde vindt plaats op woensdagmiddag 10 juli 2024 (week 28), om 15.00 uur.

Informatie over de verschillende ontwerpcategorieën

Voor de uitvoering in keramiek is er keuze uit twee varianten:
- ontwerp op papier, op basis van het werkblad tegeltableau of schaal
- driedimensionaal object van keramiek, nieuw of samengesteld 

1. Ontwerp op papier (2D)

Er is keuze uit twee varianten: een tegeltableau of een schaal. Download hier de werkbladen:

Het tegeltableau bestaat uit 4 tegels van 13 x 13 cm en is in zijn geheel 26 x 26 cm. De diameter van de schaal waar de leerlingen een ontwerp voor maken is 27 cm. U print de pdf van een werkblad naar keuze op ware grootte uit. Dan is de maat kloppend. Er kan uiteraard wel gewerkt worden op ander papier, dat vervolgens op dit format wordt aangebracht. Voor het goed overnemen van de ontwerpen op keramiek stimuleren we het werken met de volgende materialen: stift, wasco/pastelkrijt, plakkaat- of acrylverf. In verband met de presentatie van een selectie van de ontwerpen moeten ze op het aangeleverde format van de pdf worden ingeleverd. Dat is mogelijk gedurende de reguliere openingstijden van het Princessehof: dinsdag tot en met zondag van 11.00-17.00 uur, Grote Kerkstraat 9 in Leeuwarden. Vergeet niet de volledige naam- en adresgegevens van de leerling en de klas en school te vermelden, inclusief een korte tekst (50-75 woorden) van de leerling over het ontwerp. 
 

2. Object van keramiek (3D)

Liever zelf een 'af' kunstwerk maken? Dat kan ook! 
Per object graag maximaal drie foto’s inzenden aan i.hekman@princessehof.nl met als onderwerp: ontwerpwedstrijd en onder vermelding van de volledige naam- en adresgegevens van de leerling en de klas en school, inclusief een korte tekst (50-75 woorden) van de leerling over het ontwerp. Voor de juryleden is dat een extra bron van informatie.