Hoedenstandaard
Alleen voor de keizer
Eerlijk zullen we alles delen, maar verschil moet er zijn. Er zijn objecten binnen de collectie van Keramiekmuseum Princessehof die alleen zijn weggelegd voor de ‘rich and famous’. Neem nu deze keizerlijke hoedenparfumeerstandaard. Ooit was dit bijzondere object eigendom van de Chinese keizer Qianlong, die van 1736 tot 1795 over China heerste. Hij was geen man die zijn macht en rijkdom graag met anderen deelde.
Op zijn veldtochten veroverde hij grote gebieden en onderwierp hij vele niet-Chinese volken, zoals de Mongolen en de Oeigoeren. Maar hij was ook een geletterd en zeer ontwikkeld man die er bovendien een extravagante en luxueuze levensstijl op nahield. Tijdens zijn leven vergaarde hij een enorme kunstcollectie, die tot op heden bewaard wordt in musea in Beijing en Taipei. En wanneer Qianlong een van zijn vele mooie hoeden afzette, dan werd die door een bediende op een chique parfumeerstandaard gezet.
In de bolvormige bovenkant van de parfumeerstandaard zaten geurstoffen, die ontsnapten door de openingen in de boven- en zijkant. De openingen hebben de vorm van twee vlinders die elkaar aankijken. Dat is niet verrassend, want vlinders worden in China geassocieerd met geur. Zo is er een verhaal waarin een meisje zo bekwaam was in de kunst zichzelf te parfumeren, dat zij gevolgd werd door vlinders. Rondom de vlinderopeningen zijn gestileerde lotusbloemen en krullen aangebracht. Het merk onderop, met de zes karakters van keizer Qianlong, is elegant uitgevoerd in goud.
De decoratie van de standaard is zeer gedetailleerd en laat interessante combinaties zien. Zo is het centrale deel verguld en beschilderd met bloemen, en zijn er vier kobaltblauwe ‘steunelementen’ te zien die draken symboliseren. In de tijd van keizer Qianlong werd het mode om porselein zo te decoreren dat het een ander materiaal leek te zijn, bijvoorbeeld hout of brons. Het porselein op de basis van deze parfumeerstandaard lijkt op mooie rode lak, gedecoreerd met goud.
De keizer moet honderden hoeden hebben gehad. De hoed was een belangrijk onderdeel van de hofkledij, die werd gedragen bij alle activiteiten van het hof en bij officiële verplichtingen. Daar waren strikte regels voor. De winterhoeden waren versierd met fluweel of bont, de zomerhoeden werden vaak gemaakt van bamboe met dunne zijde. De hoedenparfumeerstandaard is daarom een van de interessantste objecten uit de collectie van het Princessehof. Het zou ook wel eens een van de kostbaarste kunnen zijn. Een zeer verfijnd en luxueus object voor de happy few. Denk er maar aan wanneer je de volgende keer je wollen wintermuts opzet, koud en nat van de Friese regen.
