Vietnamese feniks
De vogel spert zijn bek wijd open. Zijn trots geheven kop is getooid met een mooi uitgewerkte kam, en de gedetailleerd weergegeven vleugels liggen strak tegen zijn lichaam. Ze zijn gedecoreerd met verspreide, veerachtige groepjes, geschilderd in onderglazuur-blauw. Aan de achterkant zit een grillig gevormd handvat en de bek van de vogel is de tuit. Het is een verrassende vorm voor een zestiende-eeuwse schenkkan. Minstens zo verrassend is dat hij gemaakt is in Vietnam.
Keramiekmuseum Princessehof is vooral bekend van zijn omvangrijke collectie Chinese en Japanse keramiek. Minder mensen weten echter dat het museum ook een aantal bijzondere objecten uit Thailand en Vietnam bezit. De fantasievol vormgegeven fenikskan is een van de meest spectaculaire voorbeelden. Hoe kan het dat dit soort vroeggedateerde keramiek afkomstig is uit Vietnam, dat niet echt bekend staat als een keramiekland?
Dat heeft met de keramiekbakkers van China te maken. In de late vijftiende eeuw en de vroege zestiende eeuw maakte Vietnamese keramiek een bloeiperiode door, omdat de Chinese regering de export van Chinese keramiek had verboden. Veel Chinese pottenbakkers trokken toen naar Vietnam, op zoek naar werk. Daar deelden ze hun vaardigheden met hun collega’s. De Vietnamezen sprongen snel in het gat dat in de markt was ontstaan. Ze verhandelden de Vietnamese keramiek met buurlanden Thailand en Birma, maar ook met verder gelegen landen zoals de Filippijnen en Indonesië. Vietnam beleefde zijn eigen Gouden Eeuw.
Vooral keramiek in fantasievolle vormen bleek populair. De Vietnamese pottenbakkers produceerden daarom tijdens deze periode vaten in de vorm van vogels, zoogdieren en menselijke figuren. Waaronder deze geweldige schenkkan. De kan is waarschijnlijk gevonden in Indonesië. Dit soort vaten werd daar vaker aangetroffen, omdat Chinese en Zuidoost-Aziatische keramiek er volop verhandeld werd. We weten niet waar dit soort kannen voor werden gebruikt. Zeker niet voor koffie of thee, maar misschien wel voor alcoholische dranken tijdens banketten en rituelen.
